De nieuwe opdracht op de Gooise Academie was het maken van een schilderij of collage naar een citaat of verbeelding. Het was deze keer even puzzelen en zoeken. Alice toverde een dichtbundel uit de boekenkast en daarin vond ik een gedicht van Bernlef dat helemaal aan mijn wensen voldeed.
Het landschap
Ik sta aan een vissershaven
doet er niet toe waar: in Bretagne
Katwijk, Gloucester of IJmuiden
alles lijkt op elkaar
Ik wil hier altijd blijven
de geur van teer en menie, het piepen van een lier
roestplekken op de beletterde rompen
van afgemeerde schepen, de strak gespannen tros
het zand tussen de keien op de kade
en altijd wel ergens een radio die speelt
Ik hoor hier thuis ook al vaar ik nog niet uit
kalme bedrijvigheid in een geur van zware shag
omhult mij, meeuwen speuren met scheef
gedraaide kop naar visafval, buiswater spuit naar buiten
de kruidenier verkoopt ansichtkaarten van het geheel
Ik koop er een en schrijf naar huis:
ik zou hier willen blijven, weet niet waarom
verander langzaam in wat ik zie
het valt niet te begrijpen, het zit te diep
ik zou hier altijd willen blijven.
Ik zag me weer staan in één van de vele vissershavens die we al dan niet met de boot hebben bezocht. Het beeld kwam naar boven van een haven in Normandië. In mijn herinnering zijn we daar zelfs twee keer geweest. Het verval in deze havens is maar liefst zes meter en dat geeft een prachtige beeld. Het was even zoeken tussen de duizenden foto’s, die ik inmiddels heb gemaakt, maar het beeld dat ik voor ogen had, werd weer werkelijkheid. De geur, de met algen begroeide kademuur en de prachtige bodem waar water en zand elkaar verdrongen. De geultjes die het water in de bodem had getrokken om bij eb niet helemaal naar zee te hoeven. Dit moest en zou ik schilderen.
Het was deze keer mijn bedoeling om een realistisch schilderij te maken.
Het schilderij ontstond, maar ook nu waren compositie en éénheid in kleur toch belangrijker dan de werkelijkheid. Voor de op de foto geparkeerde auto’s en rommelige viskramen was geen ruimte. Het schilderij straalt nu de rust uit waar ik zo graag naar terugverlang in een haven waar ik altijd zou willen blijven.
Ik vroeg mij af welke haven ik nu had geschilderd. Ik kon me niet meer herinneren waar ik de foto had gemaakt. Na een hele avond zoeken in Google Earth en street view kwamen de herinneringen aan Fécamp naar boven. Hier moest het zijn want dit plaatsje hebben we inderdaad twee keer bezocht, voor het laatst in 2017. In street view heb ik alle straten langs de haven afgelopen. Ik werd er zelfs moe van, maar het beeld dat ik had gefotografeerd kon ik niet boven water krijgen. Uiteindelijk heb ik de moed maar opgegeven.
De volgende ochtend keken we nog eens naar de foto en toen kreeg Alice een helder idee. Achter op de middelste boot stond de naam van het plaatsje vermeld. Het is gebruikelijk en in veel landen verplicht de plaatsnaam van de thuishaven op de spiegel van de boot te vermelden. ‘Fécamp’ stond duidelijk achter op de middelste boot.
Hoe dom kon ik zijn dat ik dit niet had gezien. Ik had zelfs de tekst achter op het bootje geschilderd, een paar streepjes en punten waren hiervoor weliswaar voldoende.
Ik was weer in mijn oude gewoonte vervallen. Geen verval van zes meter zoals bij het water, maar een schilderij waarbij compositie en kleurgebruik de hoofdrol spelen en niet de details. Realistisch schilderen is blijkbaar echt niet mijn ding.
